26 студзеня

26 студзеня — дваццаць шосты дзень года па Грыгарыянскім календары

Падзеі

• 1531: Землетрасенне ў Лісабоне
• 1564: У ходзе Лівонскай вайны адбылася бітва на Уле
• 1617: Менскі кашталян Пётр Тышкевіч пацвердзіў права мусульман на мячэць пабудаваную ў Татарскай слабадзе
• 1788: Заснаваны горад Сідней — першае паселішча еўрапейцаў у Аўстраліі
• 1827: Перу абвясціла сваю незалежнасць ад Калумбіі
• 1873: Пачаўся рух цягнікоў на ўчастку Мінск — Новая Вілейка.
• 1874: Пры абароне сваёй царквы ад ператварэння яе ў праваслаўную загінула 13 сялян-уніятаў з в. Пратулін (гл. Трынаццаць падляшскіх мучанікаў)
• 1886: Карл Бенц патэнтуе аўтамабіль з рухавіком унутраннага згарання
• 1927: Заснаваны Беларускі навукова-даследчы інстытут сельскай і лясной гаспадаркі (з 1969 — БелНДІ земляробства і кармоў)
• 1950: Індыя прымае канстытуцыю і абвяшчае сябе рэспублікай
• 1983: Выпушчана праграма электронных табліц Lotus 1-2-3
• 1990: Вярхоўны Савет БССР прыняў Закон «Аб мовах». Абвяшчэнне беларускай мовы дзяржаўнай

Нарадзіліся

• 1582: Джавані Ланфранка, італьянскі мастак
• 1756: Бернар Жэрмен дэ Ласепед, французскі іхтыёлаг
• 1763: Жан Батыст Жуль Бернадот, французскі маршал, стаўшы каралём Швецыі і Нарвегіі пад імём Карл XIV Юхан (пам. 8.3.1844)
• 1852: П’ер Саварн’ян дэ Браза, італа-французскі падарожнік
• 1861: Луі Анкетэн, французскі мастак
• 1877: Кес ван Донген, нідэрландскі мастак
• 1884: Эдвард Сэйпір, амерыканскі антраполаг (пам. 4.2.1939)
• 1900: Аркадзь Моркаўка, беларускі паэт.
• 1904: Шон Макбрайд, палітычны і грамадскі дзеяч Ірландыі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру (пам. 15.1.1988)
• 1908: Рупрэхт Гейгер, нямецкі скульптар, мастак-абстрацыяніст
• 1918: Філіп Хасэ Фармер, амерыканскі пісьменнік-фантаст
• 1918: Нікалае Чаўшэску, прэзідэнт Румыніі (пам. 25.12.1989)
• 1925: Пол Ньюман, амерыканскі акцёр
• 1941: Джаан Стэйц, амерыканскі біяхімік
• 1944: Анджэла Дэвіс, амерыканская праваабаронца, дзеяч камуністычнага руху
• 1947: Святлана Арцёмаўна Акружная, беларуская актрыса
• 1950: Ёрг Хайдэр, праварадыкальны аўстрыйскі палітык
• 1953: Андэрс Фог Расмусэн, прэм’ер-міністр Даніі
• 1961: Уэйн Грэцкі, знакаміты канадскі хакеіст, продкі якога паходзілі з Беларусі
• 1963: Жазэ Маўрынью, футбольны трэнер

Памерлі

• 1690: Марцыян Аляксандр Агінскі, дзяржаўны дзеяч ВКЛ (нар. 1632)
• 1779: Томас Хадсан, англійскі жывапісец-партрэтыст
• 1823: Эдуард Джэнер, англійскі ўрач, які стварыў вакцыну супраць воспы (нар. 17.5.1749)
• 1855: Жэрар дэ Нерваль, французскі паэт
• 1994: Алесь Адамовіч, беларускі пісьменнік і грамадскі дзеяч (нар. 3.9.1927)
• 2001: Уладзімір Мулявін, беларускі артыст і кампазітар, заснавальнік гурта «Песняры» (нар. 12.1.1941)
• 2020: Луіс Нірэнберг, амерыканскі матэматык

Святкуюць

• Аўстралія: Дзень Аўстраліі
• Дамініканская Рэспубліка: Дзень Дуартэ
• Індыя: Дзень Рэспублікі
• Уганда: Дзень вызвалення