1 верасня

1 верасня — дзвесце сорак чацвёрты (дзвесце сорак пяты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

Падзеі

• 852: Архібіскуп Майнца Рабан Маўр асвяціў у Франкфурце базіліку Выратавальніка, на месцы якой потым з’явіўся Франкфурцкі сабор.
• 1057: Ісаак I Камнін стаў імператарам Візантыі.
• 1067: Бадуэн VI Фландрскі становіцца графам Фландрыі.
• 1435: Бітва пад Вількамірам, войскі Жыгімонта Кейстутавіча разам з палякамі разбілі Свідрыгайлу і яго саюзнікаў.
• 1482: Крымскія татары на чале з Менглі-Гірэем разрабавалі і спалілі Кіеў, кіеўскі ваявода Івашка Хадкевіч трапіў у палон.
• 1827: У Расійскай імперыі забаронена прымаць сялян у вышэйшыя і сярэднія навучальныя ўстановы.
• 1870: Франка-пруская вайна: французскія войскі разбіты пад Седанам, імператар Напалеон III узяты ў палон.
• 1906: У Вільні выйшла першая легальная беларуская газета «Наша доля». Адбылося першае выступленне ў друку Я. Коласа.
• 1920: Францыя абвясціла аб стварэнні дзяржавы Ліван са сталіцай у Бейруце.
• 1923: У Токіа адбыўся вельмі моцны землятрус, ахвярамі якога сталі дзесяткі тысяч чалавек.
• 1928: Албанія стала каралеўствам.
• 1939: Нападам нацысцкай Германіі на Польшчу пачалася першая ваенная кампанія II сусветнай вайны.
• 1944: Пачалі працаваць беларускія гімназіі ў Бельску і Гайнаўцы, беларуска-руская ў Беластоку і беларускія пачатковыя школы ва ўсёй Усходняй Беласточчыне, у 1945 г. гэтыя школы былі ліквідаваныя польскімі ўладамі.
• 1946: На рэферэндуме ў Грэцыі большасць насельніцтва прагаласавала за аднаўленне ў краіне манархіі.
• 1951: У Лондане адкрыўся першы супермаркет.
• 1969: У Лівіі Муамар Кадафі зрынуў караля Ідрыса I.
• 1970: У Нью-Ёрку распачаты першы ў свеце камп’ютарны турнір па шахматах.
• 1971: Катар абвясціў сябе незалежнай дзяржавай.
• 1973: Тэрарыст у маўзалеі Леніна (Масква) узарваў бомбу — цела Леніна не было пашкоджана, загінула некалькі наведвальнікаў.
• 1977: Зацверджаны новы тэкст гімна СССР, з якога выключылі словы пра І. Сталіна.
• 1978: Пуск першага тралейбуса ў Віцебску
• 1983: Савецкія вайскоўцы збілі паўднёвакарэйскі Boeing.
• 1985: Знойдзены карабель «Тытанік», які патануў у 1912 годзе.
• 1991: Аб’яўлены суверэнітэт Узбекістана.
• 1992: Адкрыты Чэрвеньскі раённы краязнаўчы музей.
• 1996: Спынена вяшчанне «Радыё 101,2» — адзінай незалежнай беларускамоўнай радыёстанцыі ў Беларусі.
• 2002: Школы Беларусі пачалі пераводзіцца на 12-гадовую навучальную праграму.
• 2004: Вывяржэнне вулкана Асама ў Японіі.
• 2007: У Полацку адкрыты помнік Усяславу Чарадзею.
• 2015: Адкрыты Верхнядзвінскі гісторыка-краязнаўчы музей.

Нарадзіліся

• 1743: Кароль Антоні Жэра, польскі і беларускі пісьменнік (пам. пасля 1798)
• 1751: Эмануэль Шыканедэр, нямецкі оперны спявак, імпрэсарыа, драматург і лібрэтыст (пам. 21.9.1812)
• 1853: Міхал Федароўскі, беларускі фалькларыст, этнограф, археолаг (пам. 10.6.1923)
• 1887: Блез Сандрар, швейцарска-французскі пісьменнік
• 1900: Сымон Баранавых, беларускі празаік (пам. 10.11.1942)
• 1913: Масей Сяднёў, беларускі пісьменнік (пам. 2002)
• 1937: Ален Джонс, брытанскі мастак
• 1940: Анні Эрно, французская пісьменніца, лаўрэатка Нобелеўскай прэміі
• 1942: Іван Басюк, беларускі гісторык
• 1953: Ахмад Шах Масуд, афганскі палявы камандзір
• 1956: Уладзімір Салодкі, беларускі спявак

Памерлі

• 1159: Адрыян IV, Папа Рымскі
• 1715: Людовік XIV, кароль французскі
• 1715: Франсуа Жырардон, французскі мастак
• 1723: Дзмітрый Кантэмір, гаспадар малдаўскі
• 1938: Адам Пучкар-Хмялеўскі, беларускі рэлігійны дзеяч, каталіцкі святар (нар. 24.12.1891)
• 1951: Вольс, французскі жывапісец, фотамастак

Святкуюць

• ААН: Сусветны Дзень міру
• Дзень Руха недалучэння
• Арменія, Беларусь, Казахстан, Кыргызстан, Латвія, Малдова, Туркменістан, Расія: Дзень ведаў
• Сінгапур: Дзень настаўніка
• Славакія: Дзень Канстытуцыі
• Узбекістан: Дзень незалежнасці

	1 верасня на Вікісховішчы