9 ліпеня

9 ліпеня — сто дзевяносты (сто дзевяноста першы ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

Падзеі

• 1357: У Празе закладзены Карлаў мост.
• 1540: Генрых VII Цюдор ануляваў свой чацвёрты шлюб з Ганнай Клеўскай.
• 1762: Гвардыяй скінуты расійскі імператар Пётр III, змову падтрымала яго жонка, будучая імператрыца Кацярына II.
• 1807: Тыльзіцкі мірны дагавор паміж Францыяй, Прусіяй і Расіяй. Перадача Беластока і навакольных тэрыторый, населеных пераважна беларусамі, у склад Расіі.
• 1810: Напалеон анексіраваў Нідэрланды.
• 1810: Брытанія часова акупавала Рэюньён.
• 1815: Талейран стаў першым прэм’ер-міністрам Францыі.
• 1816: Аргенціна абвясціла незалежнасць ад Іспаніі.
• 1829: Расійская армія на чале з І. Ф. Паскевічам ўзяла турэцкую крэпасць Эрзерум.
• 1868: 14-ая папраўка ў Кастытуцыю ЗША, якая гарантавала негрыцянскаму насельніцтву поўныя грамадзянскія правы.
• 1877: Пачатак першага Уімблданскага турніру
• 1906: У вёсцы Мікалаеўшчына адбыўся нелегальны настаўніцкі з’езд, разагнаны паліцыяй. За ўдзел у ім звольнілі 13 настаўнікаў, сярод іх К. Міцкевіча (Якуба Коласа), А. Сянкевіча, І. Фёдарава (Янку Маўра).
• 1917: Па ініцыятыве настаўнікаў-дэлегатаў З’езда беларускіх арганізацый і партый утвораны Беларускі вучыцельскі хаўрус.
• 1920: Польскія войскі пакінулі Шацілкі (зараз г. Светлагорск).
• 1921: Кангрэс ЗША зацвердзіў закон аб стварэнні хоўмлендаў для гавайцаў (англ. Hawaiian Homes Commission Act).
• 1944: Заканчэнне бітвы за Сайпан перамогай арміі і флоту ЗША над ваеннымі фарміраваннямі Японіі.
• 1955: Адкрыта Мінская дзіцячая чыгунка.
• 1975: Прэзідэнт ЗША Джэральд Рудальф Форд сустрэўся з Аляксандрам Салжаніцыным.
• 1986: Легалізацыя гомасексуальнасці ў Новай Зеландыі.
• 1992: Беларусь усталявала дыпламатычныя адносіны з Вялікім Герцагствам Люксембург.
• 1997: Украіна падпісала дагавор аб супрацоўніцтве з НАТА.
• 2011: Паўднёвы Судан атрымаў незалежнасць ад Судана.
• 2017: Абвешчана пра вызваленне іракскага Масула ад баевікоў «Ісламскай дзяржавы».

Нарадзіліся

• 1563: Арацыа Джэнтылескі, італьянскі мастак
• 1834: Ян Неруда, чэшскі пісьменнік
• 1850: Іван Вазаў, балгарскі пісьменнік (пам. 22.9.1921)
• 1858: Франц Боас, нямецка-амерыканскі этнограф, антраполаг, лінгвіст (пам. 21.12.1942)
• 1883: Аляксандр Дубах, беларускі навуковец у галіне меліярацыі і гідралогіі (пам. 1942)
• 1894: Пётр Капіца, савецкі фізік, акадэмік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1978)
• 1901: Барбара Картленд, англійская пісьменніца, аўтар шматлікіх любоўных раманаў (пам. 21.5.2000)
• 1933: Элем Клімаў, савецкі кінарэжысёр
• 1946: Уладзімір Някляеў, беларускі паэт, празаік, эсэіст
• 1946: Бон Скот, вакаліст «AC/DC»
• 1950: Віктар Януковіч, дзяржаўны дзеяч Украіны
• 1956: Том Хэнкс, амерыканскі акцёр і прадзюсар
• 1966: Амелі Натомб, бельгійская пісьменніца

Памерлі

• 1441: Ян ван Эйк, нідэрландскі мастак (нар. ~1390)
• 1702: П’ер Лемойн, французскі салдат, даследчык
• 1856: Амедэо Авагадра, італьянскі фізік і хімік
• 1947: Люцыян Жалігоўскі, польскі генерал, дзяржаўны і ваенны дзеяч
• 1962: Жорж Батай, французскі філосаф і пісьменнік
• 1985: Шарлота, вялікая герцагіня Люксембургская
• 1987: Іван Цішчанка, беларускі хімік
• 1996: Сяргей Курохін, расійскі музыкант-авангардыст, кампазітар
• 2012: Аляксей Гусак, беларускі матэматык

Святкуюць

• Аргенціна: Дзень незалежнасці
• Аўстралія: Дзень Канстытуцыі
• Марока: Дзень Хасана II
• Нунавут, Канада: Дзень Нунавута
• Палау: Дзень Канстытуцыі
• Паўднёвы Судан: Дзень незалежнасці