4 снежня

4 снежня — трыста трыццаць восьмы (трыста трыццаць дзевяты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

Падзеі

• 771: Карл Вялікі стаў адзінаўладным правіцелем Франкскага каралеўства.
• 1154: Англійскі кардынал Нікалас Брэйкспір абраны Папам Рымскім Адрыянам IV.
• 1563: Скончыўся Трыдзенскі сабор Каталіцкай царквы, які з перапынкамі доўжыўся 18 год.
• 1674: Французскія езуіты заснавалі Чыкага.
• 1808: Напалеон скасаваў Інквізіцыю ў Іспаніі.
• 1918: Прэзідэнт ЗША Вудра Вільсан адплыў у Еўропу для удзелу ў Версальскай мірнай канферэнцыі — упершыню найвышэйшая асоба ЗША выехала за межы краіны.
• 1939: У складзе БССР была ўтворана Беластоцкая вобласць.
• 1948: У СССР зарэгістравана вынаходніцтва І. Брукам і Б. Рамеевым лічбавай электроннай вылічальнай машыны.
• 1971: Пад час канцэрту Фрэнка Запы спалена казіно ў Монтрэ, падзея увекавечана ў песні гурта Deep Purple «Smoke on the Water» (Дым над вадою).
• 1977: Прэзідэнт Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі Жан-Бедэль Бакаса каранаваны як імператар Бакаса I.
• 1989: Генеральная Асамблея ААН ухваліла Міжнародную канвенцыю аб барацьбе з вярбоўкаю, выкарыстаннем, фінансаваннем і навучаннем наймітаў.
• 1989: У Маскве кіраўнікі Балгарыі, Венгрыі, ГДР, Польшчы і СССР асудзілі ўвод іх войскаў у Чэхаславакію ў жніўні 1968 г.
• 1997: У Атаве 125 краін падпісалі Канвенцыю аб забароне ўжывання, назапашвання, вырабу і передачы супрацпяхотных мін і аб іх знішчэнні (адмовіліся падпісаць гэты дакумент м.інш. Кітай, Расія, ЗША).
• 2008: Выйшаў апошні нумар газеты «Наша ніва», надрукаваны тарашкевіцай.

Нарадзіліся

• 34: Аўл Персій Флак, рымскі паэт-сатырык
• 1595: Жан Шаплен, французскі пісьменнік, тэарэтык літаратуры, адзін з арганізатараў і першых членаў Французскай акадэміі
• 1750: Анры Грэгуар, дзеяч Вялікай французскай рэвалюцыі
• 1825: Аляксей Пляшчэеў, рускі пісьменнік, петрашавец
• 1854: Васо Абашыдзэ, грузінскі акцёр і рэжысёр
• 1866: Васіль Кандзінскі, расійскі мастак, тэарэтык абстракцыянізму
• 1871: Фрыдрых Эберт, 1-ы рэйхсканцлер Веймарскай рэспублікі
• 1875: Райнер Марыя Рыльке, нямецкі паэт
• 1883: Фелічэ Казараці, італьянскі мастак
• 1892: Франсіска Франка, іспанскі дыктатар
• 1901: Мікалай Сіманаў, савецкі акцёр тэатра і кіно, народны артыст СССР (1950)
• 1911: Ісак Давідовіч, беларускі жывапісец і графік.
• 1921: Дзіна Дурбін, канада-амерыканская кінаактрыса
• 1933: Ежы Ахманскі, польскі гісторык
• 1949: Джэф Брыджэс, амерыканскі акцёр

Памерлі

• 771: Карламан, кароль франкаў
• 1131: Амар Хаям, персідскі і таджыкскі паэт, матэматык, філосаф
• 1334: Ян XXII, Папа Рымскі
• 1533: Васіль III, вялікі князь маскоўскі
• 1679: Томас Гобс, англійскі філосаф-матэрыяліст і матэматык
• 1680: Томас Бартолін, дацкі анатам, які адкрыў лімфатычную сістэму чалавека
• 1732: Джон Гай, англійскі паэт і драматург
• 1773: Антон Ласенка, расійскі мастак
• 1798: Луіджы Гальвані, італьянскі фізік і ўрач
• 1893: Джон Тындал, англійскі фізік, які растлумачыў, чаму ў неба блакітны колер (нар: 1820)
• 1900: Вільгельм Лейбль, нямецкі мастак
• 1932: Густаў Майрынк, аўстрыйскі пісьменнік
• 1935: Шарль Рышэ, французскі фізіёлаг. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне
• 1945: Томас Хант Морган, амерыканскі біёлаг, генетык (нар: 1866)
• 1957: Леў Дашкевіч, беларускі фотамастак (нар. 12.2.1882)
• 1976: Томі Болін, амерыканскі гітарыст (нар: 1951)
• 1980: Вольга Галіна, беларуская актрыса (нар. 11.3.1899)
• 1987: Рубен Мамулян, амерыканскі кінарэжысёр армянского паходжання (нар. 1897)
• 1993: Фрэнк Запа, амерыканскі рок-музыка
• 2017: Алі Абдула Салех, апошні прэзідэнт Паўночнага Емена і першы прэзідэнт краіны пасля аб’яднання (нар. 21.3.1942)

Святкуюць

• У праваслаўных цэрквах (паводле юліянскага календара) — свята Увядзення ў Храм Найсвяцейшай Багародзіцы
• Гана: Дзень фермера
• Індыя: Дзень Ваенна-марскога флота
• Польшча: Дзень шахцёра
• Тайланд: Дзень аховы навакольнага асароддзя
• Тонга: Дзень Джорджа Тупоу I