12 верасня

12 верасня — дзвесце пяцьдзясят пяты (дзвесце пяцьдзясят шосты ў высакосны год) дзень года паводле Грыгарыянскім календары.

Падзеі

• 654: Папа Марцін I прадстаў перад судом. Ён быў прыгавораны да пакарання смерцю, але потым прыгавор быў заменены на пажыццёвую спасылку ў Херсанес, Крым
• 1485: Маскоўскія войскі ўзялі Цвер, Цвярское княства пазбаўлена незалежнасці.
• 1683: Адбылася бітва пры Каленбергу, войскі Рэчы Паспалітай і Свяшчэннай Рымскай імперыі на чале з каралём і вялікім князем Янам Сабескім нанеслі паражэнне асманскім войскам, якія аблажылі Вену.
• 1723: Персія саступіла Расіі ўзбярэжжа Каспійскага мора з горадам Баку.
• 1724: У Троіца-Сергіеву лаўру перанесены мошчы Аляксандра Неўскага.
• 1733: Станіслаў Ляшчынскі абраны каралём польскім і вялікім князем літоўскім.
• 1759: Брытанскія салдаты захапілі горад Квебек.
• 1799: Шэйх Дэрбенту Алі-хан прыняў рускае падданства.
• 1817: У Мітаве (сучасню Елгава) ў прысутнасці расійскага імператара Аляксандра I ўрачыста абвешчана аб вызваленні сялян Курляндыі з прыгоннай залежнасці.
• 1832: На Палацавай плошчы Санкт-Пецярбурга ўсталявана Аляксандраўская калона ў гонар перамогі над Напалеонам.
• 1848: Швейцарыя, якая да гэтага ўяўляла сабой саюз асобных кантонаў, ператварылася ў федэратыўную дзяржаву.
• 1890: Заснаваны горад Солсберы (сучасн. Харарэ).
• 1942: Газета «Minsker Zeitung», якая выходзіла ў акупаваным нацыстамі Мінску, пад рубрыкай «Менскі кур’ер» пачала публікаваць зводкі на беларускай мове.
• 1995: Збіццё паветранага шара D-Caribbean над Беларуссю.
• 1999: Інданезія дала згоду на ўвод міжнародных міратворчых сіл ва Усходні Тымор.

Нарадзіліся

• 1494: Францыск I, кароль Францыі
• 1729: Іван Галянішчаў-Кутузаў, рускі паэт, адмірал, прэзідэнт Адміралцейств-калегіі.
• 1838: Артур Аўверс, нямецкі астраном
• 1858: Фернан Кнопф, бельгійскі мастак
• 1893: Паўліна Мядзёлка, дзеячка беларускай культуры (пам. 13.2.1974)
• 1897: Ірэн Жаліё-Кюры, французскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі (1935)
• 1920: Аляксандр Кобздзей, польскі мастак
• 1921: Станіслаў Лем, польскі пісьменнік-фантаст
• 1929: Мікалай Матукоўскі, беларускі драматург
• 1944: Уладзімір Співакоў, расійскі скрыпач, дырыжор
• 1945: Рыгор Семашкевіч, беларускі пісьменнік і літаратуразнавец (пам. 11.6.1982)
• 1961: Мілен Фармер, французская спявачка
• 1981: Юсефіна Барнебуш, шведская актрыса

Памерлі

• 1213: Педра II Каталік, кароль Арагона
• 1263: Міндоўг, вялікі князь літоўскі
• 1362: Інакенці VI, Папа Рымскі
• 1612: Пётр Скарга, каталіцкі святар, багаслоў
• 1612: Васіль Шуйскі, рускі цар
• 1764: Жан-Філіп Рамо, французскі кампазітар
• 1812: Пётр Баграціён, расійскі военачальнік
• 1831: Дзіпэнся Іку, японскі пісьменнік
• 1874: Франсуа П’ер Гіём Гізо, французскі гісторык, дзяржаўны дзеяч
• 1929: Яніс Райніс, латышскі паэт, драматург (30.8(11.9).1865)
• 1933: Антон Каменскі, беларускі, польскі і французскі ілюстратар і графік (нар. 21.7.1860)
• 1934: Яўген Барычэўскі, беларускі літаратуразнавец і перакладчык (нар. 17.12.1883)
• 1953: Хуга Шмайсер, нямецкі канструктар стралковай зброі (нар. 24.9.1884)
• 1973: Ота Небель, нямецкі мастак
• 2010: Клод Шаброль, французскі кінарэжысёр

Святкуюць

• Каба-Вердэ: Нацыянальны дзень
• Мэрыленд, ЗША: Дзень абаронцаў
• Эфіопія: Дзень нацыянальнай рэвалюцыі